Als kind van drie stond ze al op het podium als Kabouter Plop, helemaal alleen, dansend, vol overgave. "Het maakte me niks uit," lacht Esmee Baerts. "Ik had het gewoon helemaal naar mijn zin." Wat begon als een spelletje op de playbackshow, groeide uit tot een hartstochtelijke liefde voor het theater. Nu, afgestudeerd aan ArtEZ Muziektheater, is ze actrice, theatermaker en docent; en dat is pas het begin.

De basis voor haar carrière werd gelegd bij het Nationaal Jeugd Musical Theater, waar haar moeder haar inschreef toen Esmee zeven was. “Mijn moeder dacht: hier doen ze ook echt producties, hier zijn wat meer mogelijkheden,” vertelt Esmee. Ze belandde in een oudere groep vanwege haar vroege motorische ontwikkeling. “Ik was een jonkie, maar het voelde eigenlijk helemaal niet zo.” Haar enthousiasme werkte aanstekelijk. Danslessen, producties, wedstrijden; alles werd aangegrepen. “Het is een beetje uitgegroeid tot iets wat niet meer mijn hobby is, maar inmiddels mijn werk.” Foto: MAONfotografie

Theater beleven

Danswedstrijden leerden haar niet alleen de waarde van discipline en samenwerking, maar lieten haar ook inzien wat echte trots betekent. Ze herinnert zich een moment waarop haar team niet de eerste prijs won, maar hun docent wél de prijs voor meest creatieve choreografie. "Ik vond dat eigenlijk een mooiere prijs dan de eerste plek. Het was een dans met een verhaal, en ik was zo trots dat wij dat voor hem hadden kunnen winnen."

Later, bij vooropleidingen als Zone 1380 en De Toneelmeester, leerde Esmee nog iets wezenlijks: je ontdekt pas wat je kunt en leuk vindt door het te proberen. "Ik dacht altijd: ik wil actrice worden. Maar door al die lessen ontdekte ik: ik ben ook maker. En blijkbaar hoort muziek ook bij mij." Ze hield schriftjes bij waarin ze alles opschreef. "Eigenlijk gebruik ik alles nog steeds, onbewust."

Een vakvrouw met hart en lef

ArtEZ gaf Esmee de ruimte om zichzelf te vinden als vakvrouw. "Ik denk allereerst: zelfvertrouwen. Dat ik dit vak kán. Dat ik mezelf nu professional mag noemen, had ik nooit gedacht," vertelt ze. Als kind had Esmee poliepen op haar stembanden; nu studeerde ze af aan een conservatorium als zangeres. "Dat was echt een boost."

De opleiding in Arnhem leerde haar interdisciplinair werken en wakkerde haar liefde voor nieuwe vormen aan. Een van haar meest bijzondere ervaringen was een stage in Lyon, waar ze in een Engels-Frans project speelde. "Ik mocht daar echt als actrice aan de slag. Niet makerschap én spel combineren, maar puur spelen." Haar ouders vlogen over om haar te zien schitteren. "Dat was echt een ‘full circle momentje’."

Foto's: Ruth Photography

Dubbel de Weet; haar verhaal, onze gevoeligheid

Voor haar afstudeervoorstelling maakte Esmee Dubbel de Weet, een persoonlijk en urgent stuk over ADHD en neurodivergentie. Ze ontdekte drie jaar geleden zelf dat ze ADHD heeft, na een sessie met haar tante, die coach is voor neurodivergente mensen. "Dat gesprek was zo'n openbaring. Alles wat ik daarover leerde, wilde ik delen. Of je nou op het spectrum zit of niet, deze kennis is voor iedereen belangrijk."

Dubbel de Weet werd een intieme, speelse maar scherpe voorstelling waarin Esmee niet alleen vertelde, maar ook liet vóelen. "Hoe klinkt overprikkeling? Ik kan het vertellen, maar ik kan het je ook laten ervaren." Ze eindigde zelfs als clown op het podium. "Ik dacht: ik ga heerlijk. En dat duurde twee minuten. Maar ik voelde: dit is míjn verhaal, en ik mag het op míjn manier vertellen."

De kracht van maken

Maken is voor Esmee niet zomaar iets creëren. "Ik wil mensen iets laten voelen. Eventjes het gezeik in de wereld laten vergeten of het er juist over hebben op een open en eerlijke manier. Het hoeft niet altijd zwaar; juist de lichtheid kan het gesprek openen." Humor en luchtigheid zijn voor haar essentiële ingrediënten. "Theater en muziek kunnen dingen bespreekbaar maken zonder meteen in een zware discussie te belanden."

Muziek is een onlosmakelijk deel van haar makerschap. "Muziek spreekt een taal die woorden niet altijd kunnen dekken." Vaak gebruikt ze soundscapes om scènes te versterken of te contrasteren, altijd zoekend naar dat moment waarop kunst een echte verbinding maakt.

Nieuwe stappen, nieuwe dromen

Dit jaar was een achtbaan voor Esmee. Ze werkte voor het eerst in immersief theater met VR-brillen. ("Superleuk!") En ze maakte haar regiedebuut, samen met Jordi Kuys. Jordi, die ooit in het recreatieteam op haar vakantiecamping zat, vroeg haar zijn aangrijpende levensverhaal te regisseren. Een verhaal over identiteit, mentale gezondheid en veerkracht. "Op papier had ik meer kennis, hij meer ervaring. Maar we lieten dat meteen varen. Er was geen hiërarchie, alleen maar vertrouwen."

De reacties op hun voorstelling waren overweldigend. "Mensen waren geraakt, omdat ze ons konden veranderen. Ook mensen uit het vak zagen de kracht. Dat had ik als regiedebuut alleen maar kunnen dromen. Ik heb audities lopen, projecten op komst. Maar ik wil niet invullen: dit doe ik alleen voor het geld. Ik wil blijven zoeken naar verbinding, naar spelen, naar nieuwe vormen. Theater, film, community art; ik wil alles proberen."

Ze lacht. "Sommigen zeggen: moet je niet kaderen? Maar ik denk: nee, ik ben nog jong. Ik wil eerst alles zien. Daarna kan ik altijd nog kiezen."