Doriene Marselje verbindt en inspireert met haar harp

Gepubliceerd op 11 oktober 2023 om 11:30

Van kinds af aan wist Doriene Marselje dat de harp haar muziekinstrument is. Deze overtuiging zou succesvol uitpakken. Ze begon op jonge leeftijd met harpspelen, en is inmiddels gegroeid tot een muzikante die op een levendige manier verbindt, inspireert, floreert en creëert. Zij wil bijdragen aan nieuwe ontwikkelingen in de harpmuziek, en met deze bovengenoemde elementen is ze op de goede weg om haar bijdrage tot uiting te laten komen. Via haar website kan je van alles over Doriene te weten komen, en is ze ook te boeken.

Als kind al in aanraking gekomen met de harp

Doriene komt uit een muzikaal nest. Haar ouders hebben altijd muziek gemaakt, dus er was altijd wel muziek in huis aanwezig. Haar moeder speelt piano, en haar vader onder andere basgitaar en contrabas. “Mijn moeder nam mijn zus Annelieke en mij van kleins af aan mee naar koffieconcerten in De Doelen in Rotterdam,” herinnert Doriene zich. “Dat zijn van die concerten van 20 tot 30 minuten op zondag. Ik weet nog dat ik als kind toen ik vier jaar was een harp op de radio hoorde, en dat ik heel nieuwsgierig werd naar welk instrument het was. De klank sprak mij echt enorm aan. Mijn moeder heeft daarom een concert uitgekozen met een harp, en toen was ik helemaal verkocht. Ik was er helemaal van overtuigd dat dit mijn instrument is. Echter hoorde ik van mijn ouders dat ik nog te klein was om een harp te mogen bespelen. Toen ik zes jaar was, ging ik naar de muziekschool. Het was een hele leuke eerste les, en de harplerares zei dat ze mij graag in de les zou willen houden. Hierdoor ben ik op mijn zesde begonnen met harpspelen, inmiddels al bijna 30 jaar!”

“Nieuwe dingen ontdekken en innoveren in de muziek vind ik heel interessant”

Wat maakt de harp haar favoriete muziekinstrument? Voor Doriene kwam dat antwoord al op jonge leeftijd tot stand. “De harp kwam op mijn pad vanwege de aantrekkingskracht van dat instrument. Daarbij kwam op jonge leeftijd de drang dat je op allerlei mooie plekken kan gaan spelen voor veel mensen, en veel reizen. Juist de passie voor muziek, en de harp, dat verandert zeg maar afhankelijk van waar ik op dat moment mee bezig ben. Op dit moment is het vooral het ontdekken van het spectrum van het instrument. Om die reden benader ik ook componisten om nieuwe dingen te schrijven die er nog niet zijn, dus dan bedoel ik niet de populistische muziek van een componist zoals bijvoorbeeld Ludovico Einaudi of andere muziek die iedereen kent. Juist de dingen die je nog niet eerder hebt gehoord zijn voor mij interessant, en daar kan ik ook nog veel nieuwe creaties uit halen en dat delen met anderen die daar ook nieuwsgierig naar zijn. Nieuwe dingen ontdekken en innoveren in de muziek vind ik heel interessant.”

Verdere muziekontwikkeling

Zo geschiede; Doriene begon zich steeds meer te oriënteren op de harpmuziek. Ze kreeg al gauw heel veel waardevols mee bij de muziekdocenten die ze kreeg. “Bij Erika Waardenburg studeerde ik vanaf mijn negende, aan de Jong Talentenklas in Utrecht,” vertelt Doriene. “Van haar heb ik alles geleerd wat ik nu qua harp- en speeltechniek bezit; van repertoirekennis tot aan de geschiedenis en veel van de tradities van de harp. Dat is echt enorm waardevol, want toen ik bij Ernestine Stoop verder ging studeren leerde ik daar om verder te kijken dan de tradities. Wat is er nog meer, wat kan je nog meer, waar wordt de harp in gebruikt en kan je zelf dingen maken? Dat zijn waardevolle toevoegingen geweest voor mijn verdere ontwikkeling.”

Eigen ideeën tot uiting laten komen, middels muzikale uitdagingen

Voor Doriene zijn er meerdere redenen waarom muziek haar passie is. Zoiets is steeds meer ontstaan door de diverse ervaring die ze heeft opgedaan. “Wat voor mij ook een goede drijfveer is geweest is frustratie,” legt Doriene uit. “Hiermee bedoel ik als ik mij stoor over hoe dingen gaan, of wat er van mij verwacht wordt als harpist. Juist daardoor kom ik steeds dichterbij mijzelf, waarbij ik mij afvraag wat ik eigenlijk echt wil tijdens het harpspelen, en wat ik zou willen dat mensen meemaken als ze een concert van mij bezoeken. Juist dat daagt mij nog meer uit tot de kern te komen van wat ik zou willen laten zien. De algehele tendens lijkt op dit moment om minimalistische muziek te vormgeven, een versimpeling ervan. Ik bedoel daarmee dat het mij opvalt dat de muziek niet te moeilijk moet worden, of te lang moet zijn. Echter, dat is niet iets wat het publiek bepaalt, maar het lijkt bepaald te worden door de trend. Het publiek wordt natuurlijk beïnvloed door de trend, maar als je ze wat anders aanbiedt, dan accepteren ze dat ook. Ze komen voor jou, en zijn bereid om te luisteren naar wat je wilt laten horen. De voorwaarde is wel dat je ze moet kunnen meenemen in deze muziek, en dat is de grote uitdaging: hoe houd je je publiek bij je, met wat ze nog niet kennen. Dat is iets wat mij voornamelijk bezighoudt.”

De evolutie van muziek en concerten

Muziek wordt steeds anders geconsumeerd. Tegenwoordig hebben we allerlei social media in ons leven; van apps als TikTok en Instagram tot Spotify. Muziek verandert, innoveert en evolueert. Hoe ga je daar als musicus op inspelen? “Fragmenten op TikTok en Instagram duren tussen de 15 seconden en een minuut,” vertelt Doriene. “Dat is wellicht de aandacht tegenwoordig van jonge mensen. Ik heb het idee dat de aandacht korter is, ook met de komst van social media. Ook worden mensen visueel geprikkeld. Het is interessant om daarmee te spelen, en hoe je daar als musicus mee omgaat. Om een voorbeeld te geven: mijn vriend Tony Roe is jazzpianist en bandleider van Tin Men and the Telephone. Hij gebruikt al tien jaar lang smartphones van het publiek tijdens de show. Hij heeft een app waardoor mensen actief mee kunnen doen met hun telefoon tijdens de show. Hierdoor wordt er input gegeven aan de band. Tien jaar geleden was dat enorm vooruitstrevend, en een innoverende stap in de muziek. We zijn gewend aan de mobiel, maar in de muziek is het nog steeds een element wat als spannend wordt ervaren. Ik denk dat dat een interessante vergelijking is met de technologie en muziek. Daarbij bewegen technologie en muziek niet op het zelfde tempo, en in die tegenstelling zit de frictie in. De ontwikkeling in de technologie gaat enorm vooruit, en bij muziek gaat dat niet zo vlug.”

Ook Doriene is hier op een mooie manier gaan inspelen. Daar vertelt zij over haar concert van haar album In A Landscape meer over.

Mooie theaterontwikkeling met KASKO

Van 2013 tot 2019 was Doriene betrokken bij KASKO; een ontwikkelplek voor muziektheater. Destijds heette dat Kamer Opera Huis. Het is een makers collectief in Zwolle waar veel ruimte is om zelf ideeën te ontwikkelen. Doriene weet nog goed hoe ze door dit collectief is benaderd. “In 2012 heb ik een theatervoorstelling gemaakt met Theater Sonnevanck, genaamd Wildeman. Dat was een co-creatie met het Orkest van het Oosten. De voorstelling ging over een kind wat te druk zou zijn om de troonopvolger te worden. Daar zat allerlei muziek van Mozart in, gearrangeerd door Marijn van Prooijen. Het was een mooie intensieve samenwerking van vijf dagen in de week repeteren en logeren in het theater, een paar maanden achtereen. Ik vond het zo leuk om een voorstelling als deze te maken, dat ik toen actief op zoek ben gegaan naar mogelijkheden om dat vaker te doen. Door Antonis Pratsinakis, de cellist waarmee ik heb samengewerkt en goed bevriend ben geraakt, ben ik gewezen op audities voor Kamer Opera Huis. Dat ben ik gaan doen, en aangenomen. Ik heb een geweldige tijd gehad daar, door het maken van verschillende voorstellingen. Het was heel nauw samenwerken met onder andere kostuumontwerpers, componisten, tekstschrijvers, verschillende musici en een regisseur. We hebben alles samen gemaakt, voorstellingen zoals Ik Vertrek, Before I Die en Welstaat. Het was altijd een enorme uitdaging, maar een geweldig samen uit-samen thuis idee!”

Het was een ervaring om nooit meer te vergeten. Hierdoor is Doriene ook veel meer te weten gekomen. “Het heeft zeker enorm geholpen om te leren over hoe iets overkomt op het publiek, en hoe publiek een voorstelling kan meemaken. Bij Ik Vertrek hebben we eerst een serieuze boodschap naar voren laten brengen, maar in de reprise heeft de regisseur een ander idee bedacht waardoor het publiek een andere beleving heeft meegemaakt. Na afloop van de voorstelling ben je niet alleen muzikant en theatermaker, maar ruim je ook met elkaar op. Dat geeft een enorm fijn gevoel van teamspirit en samen zijn. Dat had ik absoluut niet willen missen! Dat heeft mij wel een zetje gegeven om verder te gaan.”

Herinneringen aan bijzondere concerten

Doriene is inmiddels al een tijdje een bedreven harpiste die op een mooie manier haar klanken vrijgeeft. Ze heeft al heel wat concerten gegeven. Een aantal daarvan lichten we uit in de vorm van mooie herinneringen.

Het Gergiev Festival

“Het eerste concert dat ik heb gegeven, was toen ik net zeven jaar was,” herinnert Doriene zich. “Ik weet nog dat ik destijds het Jong Talentprijs van het Gergiev Festival van Rotterdam ontving, wat plaatsvond in De Doelen. Het was echt geweldig om te mogen spelen voor heel veel mensen, die nieuwsgierig waren naar wat ik deed. Ze waren enorm bereid naar mij te luisteren, en op dat moment heb je de vrijheid om ze iets moois te geven. Ik kreeg een walkman als cadeau, wat destijds enorm in was!”

Marselje Duo

“Ja, mijn zus Annelieke en ik spelen regelmatig. Het is bijzonder om met haar iets te mogen uitvoeren, helemaal omdat we dat vroeger thuis ook al deden. Mijn zus speelt viool, wat een mooie combinatie is met harp. Wij kennen elkaar als geen ander. Hierdoor weten we in één oogopslag wat we willen, en daarin voelen we elkaar enorm goed aan.”

IJ-Salon

“IJ-Salon, ja was echt geweldig! Dat was de eerste keer dat ik samenspeelde met muzikanten van het Concertgebouw orkest Michaël Gieler. In 2014 was het voor mij de eerste keer dat ik in de uitvoering van IJ-Salon heb gespeeld, en hebben we stukken van Tsjaikovski gespeeld en ook een stuk van Valentina Svyatlovskaya. Zij is de vrouw van de concertmeester van het Concertgebouworkest: Liviu Prunaru. Svyatlovskaya is een waanzinnige violiste, en na afloop van dat concert was ik zo extatisch dat ik met een enorme lach op mijn gezicht naar de parkeergarage liep. Door het ‘high’ gevoel wat ik had vanwege het extatische gevoel na afloop had ik geen erg in dat ik mijn zijspiegel er af reed in de garage,” lacht Doriene. “Het is een concert geweest wat hoog op mijn verlanglijstje stond. Samenwerken met topmusici is altijd geweldig!”

DMF Play Kraftwerk

“In 2018 werden Mara Tieles Cutié, Felicia van den End en ik gevraagd door Dutch Harp Festival om zelf iets te maken, dus eigen muziek te bedenken, een crossover van iets met electro. We kwamen tijdens een brainstormsessie op het idee om een link te leggen met Kraftwerk, en hebben we jazz-violist Jeffrey Bruinsma gevraagd om met ons arrangementen te maken. Dat was echt heel leuk om te doen. We hadden allerlei arrangementen gemaakt gebaseerd op Kraftwerk.”

24classics

Ook tot voor kort is er een concert geweest wat Doriene heel goed bij staat. Het was in een tijd waar iedereen het moeilijk had; lockdowntijden. “Waar ik zelf erg blij van werd, was een concert van anderhalf jaar geleden; van 24classics in Rotterdam. Dat vond plaats tussen de lockdowns in, ergens half december 2021. Dit is een geweldig concept van Corine, want het publiek kon zich melden voor het concert, en dan kreeg je op de dag de locatie doorgestuurd. Hierdoor voelde het bijna als een spontaan plan. Een paar dagen voor het concert werd de laatste lockdown aangekondigd, die zou ingaan op de nacht van vrijdag op zaterdag 17 december 2021. Dat zorgde voor enorm veel aanmeldingen, waardoor ze iedereen wilde laten komen. Het was echt druk bezocht, met allemaal twintigers. Het was heel erg leuk dat het publiek direct reageerde met wat ze zagen. Dat maak je dan nog meer mee, wat zij op dat moment meemaakten. Na afloop kreeg ik allerlei vragen, niet zozeer over het optreden maar meer over hoe dingen omheen gebeuren zoals de elektronica en de lichtinstallatie.”

Het uitbrengen van haar eigen albums

Dan is er natuurlijk ook nog een tijd geweest waarin Doriene zelf iets heeft uitgebracht. Dat is altijd een bijzonder moment, het realiseren van een eindproduct, en bij Doriene is dat inmiddels gelukt via twee albums: À La Française en In A Landscape. “À La Française is een klassiek album, waarbij ik op traditionele wijze een programma heb samengesteld. Voor het album dat daarna kwam, In A Landscape, was ik op zoek naar de componisten die hebben bijgedragen aan vernieuwing. Een album met bekende componisten die echt iets hebben betekent in het opnieuw uitvinden van de stem van de harp. Om die reden heb ik drie eigen composities toegevoegd, zoals elektronische stukjes.”

Eerder hadden we het over de ontwikkeling van de technologie in de muziek. Doriene heeft bij het album In A Landscape gebruik gemaakt van nieuwe ontwikkelingen, en ideeën die het publiek ook erg mooi zouden vinden. “Bij In A Landscape maak ik gebruik van een interactieve lichtinstallatie die reageert op de frequenties van de harp. Dat is mijn stukje technologie. Die installatie bestaat uit 30 individuele palen, met elk een eigen lichtbron. Deze palen worden door de frequentie van de harp aangestuurd; dus afhankelijk van hoe we de programmering vormgeven, reageert de installatie op spectrum en volume, geef ik het visueel weer wat er met de muziek gebeurt. Ik vind dat een mooie benadering van het vormgeven van muziek. Het album is gemaakt en ontwikkeld door industrieel ontwerper Wouter Marselje en vormgever Wilco van Iperen.”

Op vrijdag 8 december 2023 zal Doriene in De Doelen ‘In A Landscape’ uitvoeren.

Verdere muzikale doeleinden

Op het gebied van ervaring en bijzondere tijden heeft Doriene al heel veel meegemaakt. De manier waarop ze haar talent en klankrijke muziek uit is fantastisch om daarin verdere groei en ontwikkeling te zien. Op het gebied daarvan heeft Doriene diverse ideeën over wat zij zoal nog zou willen bereiken. “Ik zou graag willen bijdragen aan de ontwikkeling en vernieuwing in de harpmuziek; dus uit zien te vinden wat er allemaal nog meer kan. Daarvoor zal er nog veel meer gemaakt moeten worden, maar ik weet zeker dat daardoor nog veel meer bijzondere creaties zullen ontstaan; die bij zullen dragen aan een innovatieve ontwikkeling!”

Ze heeft oog voor vernieuwing, oog voor ontwikkeling en een groot hart om muziek op een mooie manier te bedrijven. Er is alweer een volgende album in de maak, met het label TRPTK. Het album bestaat uit onder andere twee gloednieuwe composities die speciaal voor Doriene zijn geschreven: één door Valerio Sannicandro en één door Tony Roe. In dit album wordt veel gebruik gemaakt van extended techniques, electronica en fx.

Doriene weet met de kracht vanuit haar hart anderen te voorzien van een geweldige muzikale avond, en zelf nog meer te groeien dan dat ze dat al heeft gedaan!

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.